Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (Cognitive Behavioral Therapy – CBT) είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που συνδυάζει τη Γνωσιακή με τη Συμπεριφορική Θεραπεία, στοχεύοντας στην κατανόηση και τροποποίηση του τρόπου με τον οποίο οι σκέψεις επηρεάζουν τα συναισθήματα, τη συμπεριφορά και το σώμα.
Πρόκειται για μια συνεργατική σχέση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου, όπου μέσα από τη ψυχολογική υποστήριξη και την ενεργό συμμετοχή, το άτομο μαθαίνει να αναγνωρίζει τις αρνητικές αυτόματες σκέψεις που προκαλούν άγχος, φοβίες ή άλλες αγχώδεις διαταραχές, και να τις αντικαθιστά με πιο ρεαλιστικές και λειτουργικές.
Πώς λειτουργεί η Γνωσιακή Θεραπεία
Στην CBT, ο θεραπευτής βοηθά το άτομο να κατανοήσει τη σύνδεση μεταξύ:
-
Σκέψεων
-
Συναισθημάτων
-
Συμπεριφορών
-
Σωματικών αντιδράσεων
Όταν αλλάξει ένας από αυτούς τους τέσσερις τομείς, επηρεάζονται θετικά και οι υπόλοιποι.
Έτσι, ακόμη και μια μικρή αλλαγή — για παράδειγμα στην καθημερινή συμπεριφορά ή στον τρόπο σκέψης — μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση της διάθεσης και της λειτουργικότητας.
Η Γνωσιακή Θεραπεία χρησιμοποιείται ευρέως από παιδοψυχολόγους και ψυχοθεραπευτές για την αντιμετώπιση αγχωδών διαταραχών, φοβιών, κατάθλιψης, αλλά και δυσκολιών συμπεριφοράς σε παιδιά και εφήβους.
Η διαδικασία της θεραπείας
Η θεραπεία βασίζεται στην ενεργή συμμετοχή του θεραπευόμενου.
Ο θεραπευτής καθοδηγεί το άτομο μέσα από ασκήσεις, καταγραφές σκέψεων και προσωπικά ημερολόγια, ώστε να μάθει να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται πιο αποτελεσματικά τις δυσλειτουργικές σκέψεις.
Η συνεργασία μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου είναι καθοριστική, καθώς η CBT απαιτεί εξάσκηση και εφαρμογή των τεχνικών και εκτός της συνεδρίας. Με αυτόν τον τρόπο, η θεραπεία γίνεται σταδιακά ένα εργαλείο προσωπικής ενδυνάμωσης και αυτορρύθμισης.
Στόχοι της Γνωσιακής Συμπεριφορικής Θεραπείας
Η CBT έχει ως στόχο να βοηθήσει το άτομο να:
-
Αναγνωρίζει και να τροποποιεί τις αρνητικές σκέψεις
-
Μειώνει το άγχος και τις φοβίες
-
Ελέγχει τις αγχώδεις αντιδράσεις του σώματος
-
Αναπτύσσει ρεαλιστικό τρόπο σκέψης
-
Βελτιώνει την ψυχική ανθεκτικότητα και τη λειτουργικότητα του στην καθημερινότητα
CBT για παιδιά και εφήβους
Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία εφαρμόζεται με επιτυχία και σε παιδιά, στο πλαίσιο της ψυχολογικής υποστήριξης από παιδοψυχολόγο, με τη βοήθεια παιχνιδιών, ιστοριών και δημιουργικών εργαλείων.
Στόχος είναι το παιδί να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του, να τα εκφράσει με ασφάλεια και να αναπτύξει υγιείς τρόπους διαχείρισης του άγχους και των φόβων του.
Η CBT είναι μια δομημένη, πρακτική και αποτελεσματική μορφή ψυχοθεραπείας, που οδηγεί το άτομο να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του και να αποκτήσει μεγαλύτερη ψυχική ισορροπία και αυτοπεποίθηση.